Azərbaycanda Lisenziyasız Kosmetoloji Fəaliyyətin Artması
Son illər Azərbaycanda kosmetoloji prosedurlara olan tələbatın artması ilə yanaşı, bu sahədə xidmət göstərən mərkəzlərin və fərdi şəxslərin sayı da əhəmiyyətli dərəcədə yüksəlmişdir. Təəssüf ki, bu artım bəzən qeyri-peşəkar və tibbi təhsili olmayan şəxslərin fəaliyyətinə səbəb olur ki, bu da insanların sağlamlığı üçün ciddi risklər yaradır. Rəsmi statistikalar ölkəmizdə kosmetoloji prosedurlar nəticəsində zərər çəkənlərin sayında kifayət qədər artım olduğunu göstərir. Tibbi bilikləri olmayan şəxslər gigiyena qaydalarına riayət etmədən, qeyri-qanuni tibbi müdaxilələri həyata keçirərək, insanlara gözəllik vəd edirlər.
Tibbi Kosmetologiyada Lisenziyalaşdırma Tələbləri
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə əsasən, kosmetoloji iş üzrə özəl tibbi xidmətlərin göstərilməsi üçün mütləq lisenziya tələb olunur. Nazirlər Kabinetinin 15 may 2017-ci il tarixli 206 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Özəl tibb fəaliyyəti üzrə lisenziyalaşdırılan xidmətlərin və işlərin Siyahısı”nda kosmetologiya tibbin müstəqil bir sahəsi kimi qeyd edilmişdir. Tibbi kosmetologiya estetik problemlərin korreksiyası və profilaktikasına yönəlmiş, dəri toxumalarına müdaxilə ilə müşayiət olunan müxtəlif kompleks prosedurları əhatə edir. Plastik cərrahiyyə istisna olmaqla, bura inyeksion prosedurlar, müxtəlif növ aparat kosmetologiyası (o cümlədən lazer epilyasiya), biorevitalizasiya, mezoterapiya, pilinq, müalicəvi masaj üsulları və plazmoliftinq kimi üsullar daxildir. Bütün bu fəaliyyətlər üçün lisenziya vacibdir. Bu sahədə yalnız ali tibbi təhsilli, həkim-dermatoveneroloqlar və tibbi kosmetologiya üzrə ixtisaslaşma keçmiş, müvafiq sertifikatı olan mütəxəssislər fəaliyyət göstərmək hüququna malikdirlər. Hər bir həkim beş ildən bir sertifikasiyadan keçir.
Lisenziyasız Fəaliyyət: Günel Muxtar Misalı
Sosial şəbəkələrdə kosmetolq_gunel_muxtar adı ilə reklam edilən Günel Muxtarın fəaliyyəti diqqət mərkəzinə gətirilib. Aparılan araşdırmalar nəticəsində müəyyən edilib ki, onun Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin və Elm və Təhsil Nazirliyinin məlumat bazalarında qeydiyyatı, habelə tibbi fəaliyyət haqqında sertifikasiya məlumatı mövcud deyil. Dövlət Reyestri sistemində onunla bağlı heç bir qeyd tapılmayıb. Yəni, o, heç bir tibbi sertifikata və lisenziyaya malik olmadan fəaliyyət göstərir. Baxmayaraq ki, fəaliyyət göstərdiyi estetik mərkəzində rəflərdə müxtəlif özəl qurumların sertifikatları nümayiş etdirilir, bu da pasiyentləri aldatmaq məqsədi daşıyır. Foto faktlar da onun kosmetoloji və tibbi prosedurları həyata keçirdiyini təsdiqləyir.
Təhlükəli Prosedurlar və Hüquqi Nəticələr
Günel Muxtar müştərilərinə dolğu, botoks, plazma terapiya kimi inyeksion prosedurları həyata keçirir. Bu barədə məlumatlar və görüntülər hətta onun sosial media hesablarında da əks olunub. Lisenziyası və sertifikatı olmadan bu cür kosmetoloji, xüsusən də inyeksion müdaxilələrin aparılması ciddi qanun pozuntusudur. Məsələ ilə bağlı əlaqə saxlanılan kosmetoloq açıqlama verməkdən imtina edib və vəkilinin əlaqə saxlayacağını bildirib. Rəsmi mənbələrdə tibbi sertifikatı və lisenziyası olmadığı bildirildikdə isə, bununla bağlı lazımi qurumlara məlumat verildiyi qeyd edilib. Qeyd etmək lazımdır ki, hüquq-mühafizə orqanlarının lisenziyasız plastik cərrahlar və kosmetoloqlar haqqında apardığı araşdırmalardan yayınmaq üçün bir çox qanunsuz fəaliyyət göstərən “mütəxəssislər” sosial media hesablarını bağlayırlar. Günel Muxtar haqqında məlumatlar, o cümlədən qanunsuz tələbə hazırlığı, vaxtı keçmiş preparatlardan istifadə və endirim adı ilə müştərilərin cəlb edilməsi kimi hallar Analitik Ekspertiza Mərkəzinə göndərilib. Bu cür halların araşdırılması davam edir.
Pasiyentlərin Hüquqları və Nəzarət Mexanizmləri
Analitik Ekspertiza Mərkəzinin məlumatına görə, kosmetoloji və cərrahi xidmətlər göstərən istənilən estetik tibb mərkəzinin fəaliyyəti üçün müvafiq lisenziya tələb olunur. Pasiyentlər müraciət etdikləri mütəxəssisin və ya cərrahın sertifikatını tələb etmək hüququna malikdirlər. Əgər həkim həmin sertifikatı təqdim etməzsə, vətəndaş Analitik Ekspertiza Mərkəzinə müraciət edə bilər. Bu zaman araşdırılma aparılır və lazım gələrsə, plandankənar yoxlama aparılması barədə qərar qəbul edilir. Unutmaq olmaz ki, lisenziyasız və ixtisassız şəxslərin tibbi prosedurları həyata keçirməsi insanların sağlamlığı üçün böyük təhlükə mənbəyidir.
