Dövlət Borcu: Məhkəmə Qərarı Necə İcrasız Qalır?
Masallı rayon Boradigah qəsəbə sakini Azad Abdullayev Zadil oğlunun Bakunews.az redaksiyasına ünvanladığı müraciət ölkədə məhkəmə qərarlarının icrası ilə bağlı ciddi problemləri bir daha gündəmə gətirib. Belə ki, vətəndaşın iddiasına görə, 2017-ci ildə onun əmlakı Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi (ETSN) və ona tabe olan Kiçik Qızılağac Balıqartırma Zavodunun rəhbərliyi tərəfindən qanunsuz olaraq mənimsənilib. Məhkəmə instansiyaları bu qanunsuzluğu təsdiqləsə də, dəymiş ziyanın ödənilməsi barədə hökmlər bu günə qədər icra olunmur.
Qanunun Üstünlüyü Harada Qalır?
Şirvan Kommersiya Məhkəməsi və Şirvan Apellyasiya Məhkəməsi Azad Abdullayevə dəymiş 112.000 manatlıq zərərin ödənilməsi barədə qərar çıxarıb. Hətta Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin kassasiya şikayəti də əsassız sayılaraq geri qaytarılıb. Lakin bu qətnamələr 4 ildən çoxdur ki, Lənkəran İcra və Probasiya Şöbəsində formal səbəblərlə yerinə yetirilmir. Azad Abdullayev iddia edir ki, icra məmurları borclu tərəfin dövlət qurumu olması səbəbindən əməli tədbir görməkdən yayınır, hətta ETSN hüquqşünasları ilə əlbir olub prosesi uzadır və borclunun xeyrinə hərəkət edirlər.
Rüşvət Tələbi Və Həyat Təhdidləri
Şikayətçinin sözlərinə görə, 2021-ci ildə icra prosesinə başlandığı zaman ondan 12.000 manat məbləğində rüşvət tələb olunub. Azad Abdullayev bu tələbi rədd etdikdən sonra icra prosesinin bilərəkdən ləngidildiyini bildirir. Bu müddət ərzində o, dəfələrlə hədə-qorxuya, təhdidlərə və psixoloji təzyiqlərə məruz qaldığını, hətta bir neçə dəfə intihara cəhd etdiyini açıqlayıb. “Mənə deyirlər ki, səni ‘gedər-gəlməzə’ yollarıq. Mən nə etmişəm ki, bu qədər zülm edirlər? Nə narkotik baronuyam, nə də dövlətə xəyanət etmişəm. Yalnız haqqımı, məhkəmə qətnaməsinə əsaslanan hüququmu tələb edirəm,” – deyə Azad Abdullayev bildirir.
Dövlət Qurumlarının Mövqeyi
Ən təəssüf doğuran məqamlardan biri isə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin keçmiş rəhbəri Muxtar Babayevin və zavod direktoru Abbasov Dadaşın məhkəmə proseslərində və vətəndaşla görüşlərdə açıq-aşkar “dövlət vətəndaşa pul ödəmir”, “dövlət alır, vermir” kimi ifadələr işlətməsidir. Azad bəy bu cümlələri həm şikayətlərində, həm də qəbulda olduğu yüksək vəzifəli şəxslərə dəfələrlə çatdırdığını bildirir. Abdullayev Azad bu illər ərzində Prezident Administrasiyasına, Baş Prokurorluğa, Ombudsmana, Ədliyyə Nazirliyinə, Daxili İşlər Nazirliyinə və Milli Məclisə yüzlərlə yazılı və elektron müraciət ünvanladığını, 30-dan çox yüksək səviyyəli qəbulda iştirak etdiyini, lakin heç bir nəticə əldə etmədiyini vurğulayır.
Nazir Qəbulu Və Vətəndaşın Hüququ
Şikayətçi Abdullayev Azad bildirir ki, 02 may 2025-ci il tarixində İmişli rayonunda keçirilən səyyar qəbul zamanı Ədliyyə naziri Fərid Əhmədovun qəbuluna yazılıb və səhər saatlarında qeydiyyatdan keçib. Lakin qəbul günü nazirin nümayəndəsi olan ədliyyə məmuru Kamal və digər əməkdaşlar onun qəbula daxil olmasına imkan verməyiblər. “Dedilər, get, əlindən gələni et,” – deyə Azad bəy redaksiyamıza bildirib. Onun sözlərinə görə, bu hadisə hüququn, qanunun, dövlətin vətəndaşa qarşı qapandığı daha bir nümunədir. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına və “İcra haqqında” Qanuna əsasən, məhkəmə qətnamələri dövlətin adından çıxarılır və hamı üçün məcburidir – istər fiziki, istərsə də hüquqi şəxslər, istərsə də dövlət qurumları. Lakin real vəziyyət göstərir ki, dövlət qurumu vətəndaşa borclu olanda bu məcburiyyət sanki qüvvədən düşür.
Bu cür münasibət bir daha göstərir ki, vətəndaşın müraciətlərinə cavab vermək əvəzinə, qurumlar məsuliyyətdən yayınmağa üstünlük verirlər. Əgər bir vətəndaş nazir qəbuluna belə yaxın buraxılmırsa, hansı “xalqla bir yerdə olan dövlət” prinsipi burada tətbiq olunur? Bakunews.az redaksiyası olaraq məsələni diqqətdə saxlayırıq və aidiyyəti qurumlardan — xüsusilə Ədliyyə Nazirliyi, İcra Baş İdarəsi, ETSN və Baş Prokurorluqdan bu məsələyə hüquqi və vicdani yanaşma göstərilməsini tələb edirik. Çünki hüquq yalnız güclü üçün yox, zəifin də qoruyucusu olanda ədalət sayılır.
