Bakıda Qvadelupun Dekolonizasiyasına Həsr Olunmuş Beynəlxalq Konfrans Keçirilib
Bakı, 25 iyun. Dekolonizasiya dialoqlarının mərkəzinə çevrilən Bakı bu gün Fransanın müstəmləkəçilik siyasətinin əsarətində olan Qvadelup adasına həsr olunmuş mühüm beynəlxalq tədbirə ev sahibliyi edib. “Qvadelupun dekolonizasiyasına doğru! Çağırışlar və perspektivlər” adlı tematik konfrans Bakı Təşəbbüs Qrupu (BTQ), Qvadelupun Azadlığı Uğrunda Xalq Birliyi (UPLG), Qvadelup Beynəlxalq Təzminatlar Hərəkatı (MIR-Guadeloupe), Qaradərili Xalqların Beynəlxalq Komitəsi (CIPN) və Qvadelup Millətinin Yaranması naminə Güc Hərəkatının (FKNG) birgə təşkilatçılığı ilə baş tutub.
Fransanın Müstəmləkə Siyasəti və Qvadelupun Ağrıları
Konfransda çıxış edən Qvadelup nümayəndəsi Jose Bvakanpeç, adanın artıq dörd əsrdir qanlı müstəmləkəçilik siyasətinə məruz qaldığını bildirib. O, bir çox xalqların qanının bu torpaqlarda axdığını və bunun səbəbkarının məhz Fransa olduğunu vurğulayıb. Bakı Təşəbbüs Qrupunun icraçı direktoru Abbas Abbasov çıxışında Qvadelupun müstəmləkə statusunun Fransanın bərabərsizlik siyasətinin tərkib hissəsi olduğunu qeyd edib. Onun sözlərinə görə, adada işsizlik səviyyəsi 18-20 faiz təşkil edir ki, bu da Fransanın əsas hissəsindən xeyli aşağı və geridə qalmış göstəricidir. BTQ-nin müasir dünyada yeni müstəmləkəçiliyi qəbul etmədiyini bildirən A.Abbasov, Qvadelup xalqının öz müqəddəratını təyin etmək hüququnu tam dəstəklədiklərini bildirib.
Beynəlxalq Dekolonizasiya Cəbhəsinin (FID) Qvadelup bölməsinin milli koordinatoru Jean-Jacob Bicep Azərbaycan ilə Qvadelup arasındakı coğrafi məsafəyə baxmayaraq, suverenlik və ədalətin bərpası kimi ortaq məqsədlərin olduğunu vurğulayıb. O, xalqı reallıqdan və köklərindən uzaqlaşdırmağa yönəlmiş mədəni mübarizənin vacibliyini dilə gətirib. Beynəlxalq təzminat hərəkatı və Qaradərili Xalqların İttifaqı komitəsinin yaradıcı üzvü Luk Reyinet isə Fransanın öz müstəmləkə keçmişini qəbul etmədiyini və yalnız prestijini qorumağa çalışdığını vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, Fransa Napoleon dövründən bəri quldarlıq sistemi qurmaqla yanaşı, öz ərazilərini genişləndirməyə çalışıb və Afrikaya daha çox bədbəxtlik gətirib. Luk Reyinet Fransanın quldarlıq və müstəmləkə siyasətlərinə görə bu günə qədər üzr istəmədiyini və heç bir zaman hüquq dövləti olmadığını qeyd edib. “ZCL News”in jurnalisti Danik Zandronis Qvadelupda medianın vəziyyətinə toxunaraq, 1960-cı illərdə yaranan qəzetlərin müstəmləkəçilikdən danışmadığını, 1990-cı illərə qədər jurnalistlərin Fransanın siyasətini təbliğ etdiyini söyləyib. O, Qvadelup xalqının bu gün də müstəmləkə dominantlığından əziyyət çəkdiyini vurğulayıb. Qvadelup Kommunist Partiyası İdarə Heyətinin və Port-Luis bələdiyyə məclisinin üzvü Viktor Arten isə Qvadelup xalqının siyasi suverenliyinin heç vaxt təmin olunmadığını bildirib. O, adanın kənd təsərrüfatı, ticarət əlaqələri və ümumi iqtisadiyyatının zəiflədilərək idxaldan asılı vəziyyətə düşdüyünü qeyd edib. Arten, Fransadan hüquqi və büdcə baxımından uzaqlaşmağın, bütün sahələri yenidən qurmağın, sazişləri yenidən tərtib etməyin və qlobal arenada müstəqil hərəkət etməyin zəruriliyini vurğulayıb.
Konfransda Geniş Müzakirə Edilən Məsələlər və Gələcək Perspektivlər
Tədbirdə Qvadelupun müstəqilliyi uğrunda mübarizə aparan siyasi partiyaların liderlərinin, hərəkat rəhbərlərinin, QHT və elmi dairələrin nümayəndələrinin müstəmləkəçilik tarixi və yaddaşı, siyasi və institusional, eləcə də iqtisadi dekolonizasiya, bilik və mədəniyyətin müstəmləkəçilikdən azad olunması, müstəmləkəçilik və dekolonizasiya dövründə mənəvi aspektlər mövzularında məruzələri dinlənilib. Konfransda Qvadelupun Fransanın dənizaşırı departamenti kimi saxlanılmasının xalqın siyasi gələcəyini sərbəst müəyyən etmək hüququnu məhdudlaşdırması, müstəmləkə cinayətləri, tarixi ədalətsizliklər, yerli Kalinago xalqının məhv edilməsi, işçilərin istismarı, bərabərsizlik və asılılığı davam etdirən inzibati və iqtisadi strukturların mövcudluğu kimi məsələlər geniş müzakirə edilib. Həmçinin, departament statusunun müstəmləkəçiliyi davam etdirməsi və bunun Qvadelupda işsizlik, gənclərin kütləvi köçü, sosial bərabərsizlik, iqtisadi asılılıq, zorakılıq, ətraf mühitin çirklənməsi, xüsusilə zəhərli pestisid xlordekonun dağıdıcı təsirləri diqqət mərkəzində olub. Konfransda Qvadelup xalqının öz müqəddəratını təyin etmək hüququnun beynəlxalq təşkilatların gündəliyinə çıxarılması, BMT-nin dekolonizasiya ilə bağlı hüquqi mexanizmləri, habelə Fransanın BMT-nin müvafiq qətnamələrinə və Bəyannaməyə əməl etməməsi də geniş müzakirə edilən mövzular sırasında yer alıb.
Əməkdaşlıq Memorandumu İmzalanıb və Yekun Bəyanat Qəbul Edilib
Konfrans çərçivəsində Bakı Təşəbbüs Qrupu (BTQ) və MİR Qvadelup təşkilatı arasında əməkdaşlığa dair Memorandum imzalanıb. Memorandumu Bakı Təşəbbüs Qrupunun icraçı direktoru Abbas Abbasov və MİR Qvadelup təşkilatının prezidenti, Beynəlxalq Dekolonizasiya Cəbhəsinin (FID) katibi Joze Martin Jan Pyer imzalayıblar. Memorandum siyasi müstəvidən əlavə, ətraf mühit, mədəniyyət və digər sahələrdə partiyalar, QHT-lər və müstəqillik hərəkatları arasında sıx əməkdaşlığı nəzərdə tutur. Sonda konfransın yekun bəyanatı qəbul edilib və Bakı Təşəbbüs Qrupunun icraçı direktoru Abbas Abbasov tərəfindən səsləndirilib.
