Kremlin Siyasi Göstərişi: Rusiya Şovinizmi və Humanitar Dəyərlərin Tapdanması
Rusiyada azərbaycanlıların, özbəklərin, qırğızların, türkmənlərin və digər xalqların üzərinə yönəlmiş şovinist-islamofob basqının birbaşa siyasi göstəriş olduğunu anlamaq çətin deyil. Bu sistemli ayrı-seçkiliyin arxasında Kremlin özü, şəxsən Vladimir Putin dayanır. Çar idarəçilik sistemindən sovet dövrünə, oradan Sovet sonrası mərhələyə uzanan məntiqi xətt dəyişməz qalır: imperiya maraqları naminə “digərlərinin” əzilməsi. Ən acı ziddiyyət budur ki, eyni dili, eyni dini paylaşdığı slavyan Ukraynaya qarşı belə amansız müharibə aparan Rusiya qeyri-slavyan xalqlara münasibətdə daha yumşaq davranmağa heç motivasiya da duymur. Buça və İrpin kimi soyqırım nümunələri Moskvanın həddindən artıq zorakılıq səviyyəsinə çatdığını açıq şəkildə nümayiş etdirir.
İrqçi Basqı: Dünəndən Bugünə
SSRİ dağıldıqdan sonra rus şovinizmi ilə islamofobiya vahid ideoloji platformada birləşdi. Çeçenistana tətbiq edilmiş “etnik təmizləmə modeli” indi çoxmillətli Rusiya daxilində təkrarlanır. 1990-cı illərdə küçələrdə azğınlaşdırılan neonatsist qruplaşmalar faktiki olaraq xüsusi xidmət orqanlarının səhnələşdirilmiş aləti idi. Bu gün həmin missiyanı açıq-aşkar polis, Rusiya Milli Qvardiyası və xüsusi təyinatlı polis dəstələri özü icra edir. Hüquq-mühafizə strukturunda uydurulmuş “etnik cinayətkarlıq” termini başqa millətləri öncədən “cinayətkar” damğası ilə stiqmatlaşdırmağa hüquqi don geyindirir və repressiyalara zəmin yaradır. Yekaterinburqda azərbaycanlı gənclərin amansızcasına döyülməsi, ardınca törədilən qətllər, xüsusi təyinatlı polis dəstələrinin küçədə sərt reydləri bu mexanizmin canlı nümunəsidir: repressiya daha maskalanmır, dövlət ritualları səviyyəsində qanuniləşdirilir.
Dini Don Və Humanizm İddiası
Azərbaycanlılara qarşı aparılan prosesin ideoloji qanadını isə Rus Pravoslav Kilsəsi daşıyır. Kilsə tribunalarından yayılan “müqəddəs savaş” ritorikası polis zorakılığını ilahiləşdirir, tənqidçiləri “düşmən” kateqoriyasına salaraq rəsmiləşdirir. Beləliklə, Rusiya özünün humanizm iddiasını alt-üst edir və rus xalqını da bu zorakılıq ziddiyyətinin girovuna çevirir.
Moskvanın Təhlükəli Siyasəti və Nəticələri
Stalin repressiyalarında belə formal istintaq, məhkəmə, həbs düşərgəsi “rəsmi prosedur”u var idi. İndiki sistem küçədə güllələmək, işgəncə vermək kimi sərhədləri aşmaqdan çəkinmir. 20 Yanvar qırğını, Xocalı soyqırımı, Azərbaycan torpaqlarının 30 illik işğalı, Türkiyə təyyarəsinin vurulması, Azərbaycan deputatının Rusiyaya buraxılmaması, dövlət portallarına yönəlik kiberhücumlar – hamısı eyni ardıcıl siyasətin həlqələridir. Moskva üçün regionda hər hansı müstəqil mövqe – siyasi, dini, yaxud mədəni – “təhlükə” statusu daşıyırsa, cavab açıqdır: güc, qorxu və hüquqsuzluq.
Tarixi Fəlakət və Reallığın Dərk Edilməsi
Bugünkü mənzərə göstərir ki, Rusiya yalnız beynəlxalq hüququ deyil, təməl humanitar dəyərləri də sistemli şəkildə tapdalayır. Bu, həm Kreml üçün, həm də kütləvi təbliğatla manipulyasiya olunan rus cəmiyyəti üçün tarixi fəlakətdir. Digər xalqlar üçün isə reallığın dərk edilməsidir: imperiya instinkti dəyişmir, sadəcə forması sərtləşir. Bu siyasətin başında şəxsən Vladimir Putin dayanır.
